Metal Sözlük # 9 : Album Terimleri II (Compilation, Demo, Cover, Tribute, Split)

Compilation derleme, toplama album olarak çevrilebilir. Değişik grupların parçalarından oluşan albumlerdir. Bazen yeni çıkan album tanıtımları için yayıncı firmanın bünyesindeki gruplar yer alır içinde. Belli döneme damgasını vuran aynı türde iyi parçalarından da oluşuabilir. Bazen de yandaki gibi aynı şehrin gruplarına yer verilebilir. Metal dünyasında genelde ilki geçerlidir. Toplamadaki grupların farklı şirketlerle anlaşmaları halinde album yayınlanmadan önce teliflerin ödenmesi gerekir… Bu albumlerin tanıtımında /various artists (farklı sanatçılar) kısaca v/a ibaresini görürsünüz. Bir grubun iyi parçalarının olduğu kompilasyon albumler de yayınlanır ki bunlar best of ya da greatest hits (en iyiler) olarak bilinirler…

Demo, şarkı ya da şarkıların ilk halleriyle yapılan ham kayıtlardır. Çoğunlukla EP ya da kaset şeklinde olur, bazen de uzun, içinde bir albumluk şarkı bulunan demolar yayınlanır. Amaç referans olarak birine dinletmek olduğundan grupların ilk çalışmaları genelde demo kayıtlardır. Bu kayıtların beğenilmesi halinde studyoda şarkılar aynı ya da farklı biçimde, ama daha iyi kalitede çalınıp tekrar kaydedilerek EP ya da album haline gelir. Demo’nun kaydı güzelse aynı kayıt albumde kullanılabilir. Bazen de demodaki şarkılar yeniden yorumlanır ya da sonraki albumlerde hiç kullanılmayadabilir. İyi grupların ilk demoları tabi gerçek olmak kaydıyla çok revaçtadır. Kompletist kolleksiyoncular, yani gruba ait tüm şarkıları toparlamaya çalışanlar için de demolar çok önemlidir. Ayrıca özellikle NWOBHM patlamasında bir çok grup demo yayınlamış, ama çeşitli nedenlerle album çıkaramayıp “sadece demo” grubu olarak kalmışlardır. Bunlardan en önemlisi Deep Machine’dir ki sırası gelince “sadece demo” gruplardan da bahsedeceğiz…

Cover, bir şarkının başka bir grup tarafından tekrar yorumlanmasıdır. Her iki yorumcu aynı tarz müzik yapıyor olabilir, ama bazen bir parçayı yepyeni bir tarzda bulur ve tanımakta zorlanabilirsiniz. Günümüzde iyi grupların parçalarının bir albumde farklı gruplarca cover’lanması (yorumlanması) sık rastlanan bir durumdur ki bunlara tribute albumler deniyor. Tam olarak “bir grubun anısına çıkarılan album” diye Turkçeleştirebiliriz… Metal dünyasında ve son dönemde ülkemizde de rastlanıyor bu albumlere. Daha önce Ezequiel bu konudan detaylı olarak bahsetmişti!

Son olarak split albumu tanıtalım: İki veya daha çok grubun yer aldığı karma albumlerdir. Bazı gruplarının EP’lerinin ardarda yayınlanması, ya da 45’lik albumun iki yuzunde farklı iki grubun olması gibi örneklerine rastlanır. Ekonomik sıkıntılarla, ya da aynı tür müzik yapan iki grubun yakında çıkacak albumlerinin tanıtımı gibi amaçlarla çıkarılabilir. LP’den cd’ye geçildikten sonra split albumler azalmış, kompilasyon albumler artmıştır, ama zaten split album de bir tür kompilasyondur :)))